Bilgi, beceri ve yetenek aynı şeyler midir? Nasıl geliştirilebilirler?

Bilgi, beceri, yetenek terimleri bazen birbiri ile iç içe geçer ve sanki aynı anlamları taşıyormuş gibi kullanılabilirler. Evet birbirine karıştırması çok kolay, genelde de beraber kullanılabilirler ; ‘bu role gerçekten bilgili-becerili birisini istiyorum artık’. Hemen göze çarpmasa da üç terim de birbirinden farklıdır aslında.

Bilgi, bir konuda öğrenme, araştırma ve gözlem yolu ile elde ettiğimiz olgulardır. Mesela etkili sunum yapma ile ilgili derin bilgiye sahip olabilirim, bu etkili sunum yapabileceğim anlamına gelmez, sadece bu konuyu bildiğim anlamına gelir.

Beceri; eğitim veya tecrübe yolu ile elde ettiğimiz maharettir. Becerili olduğumuz işi ustaca yapabileceğimizi söyleyebiliriz. Mesela etkili sunum yapma örneğinden devam edecek olursak, herhangi bir eğitimi tasarlamak için ‘etkili sunum yapma’ ile ilgili becerimi sergileyebilirim. Beceriler genelde öğrenilerek edinilirler. Yani bir konudaki becerimi bilgi transferi ile geliştirebilirim.

Yetenek ise, bir şeyi yapabilme kabiliyetimizdir. Beceri ve yetenek arasında ince bir çizgi bulunur. Yetenek öğrenilmeden kazanılmış ve sahip olduğumuz bir güçtür. Mesela, sahip olduğumuz ; ‘topluluk karşısında sıkılmadan, rahat, kendimize güvenli bir şekilde konuşabilme’ yeteneği, etkili sunum yapabilme becerimizi geliştirmemize çok büyük destek olacaktır.

Bu terimleri birbiri ile karıştırarak kullanma eğilimimiz genellikle kariyerimizde bu 3 terimin de ‘olmazsa olmazlardan’ olduğu içindir. İşe alım sürecinde bilgi, beceri ve yeteneği araştırır işe alımcılar, yöneticiler çalışanlarının terfisine karar verirken yine bu üçlüye odaklanırlar, terfisi düşünülen kişi bilgili, becerikli ve yetenekli midir? Bunun için değerlendirme merkezleri yapılır.

Her sene gerçekleştirilen performans değerlendirme toplantılarında laf olsun diye yazılan gelişim hedeflerini bilirsiniz. Eğitimler en baştadır hep, ne de olsa motivasyon aracı olarak görülür her zaman, yöneticiler de yapılan iş ile alakalı olması şartı ile tamam derler, e tabi bütçe varsa. Peki bir çalışanın bilgi, beceri ve yetenek gelişimini desteklemek için öncelikle bu üç terimin tanımını ve birbirinden farkını bilmek, anlamak gerekmez mi?

Çalışanlarını geliştirmek isteyenler için bu terimleri bilmek anlamak çok daha önemli, çünkü gelişim alanı nerede ise ona göre çözüm üretmek gerekiyor, özellikle bütçemizi doğru çözüm için kullanmak istiyorsak.

Diyelim ki, çalışanlarımızda geliştirmek istediğimiz şey ‘bilgi’, bu durumda şirket içinde bir kütüphane kurmak akılcı bir çözüm olacaktır. Tabi ki içeriğinde bilgi eksikliğini giderecek kitap veya online materyal bulundurmak ve çalışanları buraya teşvik etmek gerekecektir.

Eğer konu ‘beceriler’ ise bu durumda öğrenilebilir bir olgu olduğu için doğru eğitimi tasarlayıp vermek en akılcı çözüm olacaktır. Buradan hazır eğitim alan kurumlara söylemek istediğim, bu eğitimleri muhakkak şirketinizin, çalışanlarınızın gelişim ihtiyaçlarına göre gözden geçirin, genelde hazır eğitimler doğru çözüm olmayabiliyorlar. Sunum becerileri eğitimi bile, fonksiyondan fonksiyona değişebilir. Mesela, eğitimcilerinizin katılacağı sunum becerileri eğitimi ile, pazarlama müdürlerinize veya teknik satış ekibinize vermek istediğiniz sunum becerileri eğitimlerinin içeriği tamamen birbirinden farklı olmalıdır. Konu aynı, içeriğin bir kısmı aynı ama kazandırmak, geliştirmek istediğiniz beceri seti farklı olmalıdır. Mesela bir eğitimcinin sunum yaparken odaklanacağı sunum becerisi ile, bir satış uzmanının satış ağırlıklı sunum becerisi farklı olmalıdır, yoksa paranız ve zamanınız boşa geçebilir.

Eğer geliştirmek istediğiniz şey ‘yetenek’ ise bu durumda iş daha da özelleşiyor, bu sefer kişisel olarak aksiyon planı yapmak en doğrusu. Bu sayede çalışanınıza geliştirmek istenen yeteneğinin farkına varma ve rafine edebilmesi için bir fırsat vermiş oluyorsunuz. Bunu yapmanın doğru yolları var tabii. Buna ayrı bir yazımda değineceğim.

Şunu hatırlamamız kritik, günümüzde yazılan gelişim planlarının kaçı gerçek gelişim alanını hedefliyor, bunun için ne yapmak gerekir?  Bundan İnsan Kaynakları departmanı kadar en az çalışanlar da sorumlu, çünkü bu onların kariyeri, onların performans değerlendirmesi ve onların gelişim planı.

Gelişim alanınızı farketmek, kör noktanızda neler var’ı görmek, hedefinize giderken önünüzdeki engelleri kaldırmak için koçlukla tanışmaya ne dersiniz?

Evet ise;

https://burakakalin.com/ucretsiz-kocluk-tanisma-seansi/

https://www.surveymonkey.co.uk/r/QJ3M3KQ