Hemen hemen her şirkette yazılı olmasa da bir terfi sistemi, ödül yönetemi sistemi var. Kimi şirketlerde bu çok detayli bir şekilde yazili, kimilerinde patron gözlemlerine dayalı. Kimisi çok ciddi uyguluyor terfi sürecini, kimisi de yazili da olsa çok umursamıyor, “doğru bildigi kişiyi” gel sen bu işi yaparsın edersin bakış açısı ile yeni rolüne hazırlıyor. Çalışanlar da bir an önce, hızlı bir şekilde terfi etmek istiyor: “hızlı ve öfkeli” filmini andırıyor bana.Sistem düşünceci ve sistemlerin varlığı çok önemli ve terfi sistemi aslinda bir ödül mekanizması, potansiyel ve performans isimli ikiliye ve bu ikilinin nasil birlikte işledigine bağli. Bu bağın ne anlama geldiğine odaklandığımda aklıma çok hızlı terfi etmek isteyen çalışanlar geliyor, ben buna “hızlı ve öfkeli” terfi diyorum.
Performans & potansiyel, hızlı & öfkeli, su & ateş. Sistem olsun olmasın, ismi ne olursa olsun, 2 şey var ki dağ gibi hedefleri aşmamızı, hızlı gitmemizi, koşmamızı sağlıyor. Birisi ne eksik ne fazla, her ikisi de yeterli seviyede yanyana gelince herşey mümkün. Terfi etmek de formalite oluyor ozaman.
Birbirlerinden tamamen bağımsız ve farklılar fakat sürdürülebilir bir başarı ve atılım için birbirine tamamen bağli bir ikili. Biri şahlanmışken diğeri yerlerde olabilir ya da her ikisi birden şahlanmış giderken görebilirsiniz onlari. Işte o zaman önlerinde hiç bir engel rakip duramaz, duranın vah haline.
Su (hareketli olan, performans) ve ateş (durağan olan, potansiyel) gibi. Sadece tek başlarına yıkım getirebilirler. Su bir sele, ateş bir yangına dönüşebilir. Fakat beraberlerken ateş ve su buhara dönüşüp yeni ve çok daha güçlü, yaratıcı bir enerji biçimi ortaya çıkabilir.
Sadece su, tek başına büyük bir engelli yıkmadan aşamaz. Sadece ateş o engeli yakmadan aşamaz! Ateş ve su beraber buhar olunca o engeli, ne kadar büyük olursa olsun aşabilirler.
Çok yüksek performans ile her hedefi, engeli aşmak da mümkün değil artık, ona biçim değiştirtecek ve onu yüceltecek potansiyele ihtiyaç var. İşte bu nedenle “fast and furious” sadece hız ve performans ile büyük hedefleri ve engelleri aşmak bir yere kadar ve sadece filmlerde olur, tek başına çok yüksek performansın bile yetersiz olduğu hedefler var artık günümüzde, potansiyel yetersiz ise aşılamayacak kadar smart.
Peki, devam etmeden önce aşağıdaki sorular kritik, sizi sorularla başbaşa bırakmak istiyorum sonraki yazıma kadar.
- Çalışanlarınız ve yöneticileriniz, Performans ve Potansiyel kavramlarının ne kadar farkındalar? yoksa onlar için performans yeterli mi?
- Şirketiniz, büyük hedefleri gerçekleştirmek için çalışanlara yeteri kadar alan tanıyor mu? ve sistemleriniz bu alanı nasıl şekillendiriyor?
- Işe alım yönteminiz yüksek potansiyel ve performansı birbirinden bağımsız tespit edebiliyor mu?
- Ödüllendirme yöntemleriniz önce çalışan mı diyor ve şirketinizin o beklenen atılımı yapması için ne kadar hazır?
Tüm bu sorulara bir sonraki yazımda, çok farklı ve provokatif bir açıdan değineceğim.
Sevgiler,
Burak